De prestigieuze International Architecture Award 2022 is toegekend aan het evenementengebouw Middelkerke, in België. Het ontwerp kwam tot stand onder leiding en supervisie van Debuild en is gemaakt door het architectenbureau ZJA en DELVA Landschapsarchitecten, in samenwerking met OZ en Bureau Bouwtechniek en een reeks aan deskundigen, die samen het Bouwteam Nautilus vormen. De International Architecture Awards zijn de oudste en meest prestigieuze mondiale prijzen op het gebied van bouwen. Ze worden jaarlijks uitgereikt door het Chicago Athenaeum, Museum of Architecture and Design, samen met The European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies en worden beschouwd als toonaangevend in de architectuur.

Nieuw baken aan zee

De opdracht om een nieuw evenementengebouw te ontwerpen aan de kust bij Middelkerke en tegelijkertijd de bestaande zeedijk te versterken werd benaderd vanuit het perspectief van het oorspronkelijke landschap. Met het ontwerp wordt een vernieuwd duinlandschap toegevoegd aan de bestaande kust. In het hart van het gebied verrijst een markant gebouw dat als een nieuw baken aan zee staat. Het evenementengebouw Middelkerke biedt onderdak aan een casino, een hotel, een restaurant, een multifunctionele evenementenruimte en een ondergrondse parkeergarage die zorgt voor een autovrije zone op straatniveau. Naast de versterking van de zeewering en autovrije zone levert het ontwerp ook een bijdrage aan de verbetering van de openbare ruimte, door de versmelting van de boulevard en het Epernayplein.

Reinald Top, partner-architect bij ZJA: ‘We zijn enorm vereerd met deze Internationale Architectuur Award voor het evenementengebouw Middelkerke en de erkenning van de jury. Het gebouw combineert kustversterking, leefbaarheid en duurzaamheid. Dankzij de parkeergarage onder het duin, het weghalen van de auto’s van het Epernayplein en de uitbreiding van de openbare ruimte naar de zee toe, is plaats gemaakt voor wat je gerust een interessante bestemming kunt noemen; een bezienswaardigheid, het groene duinachtige plein met vijvers en fonteinen, dat toegang geeft tot het strand.’

Integratie met landschap en kustverdediging

De ziel van het ontwerp schuilt in de intieme integratie met het duinlandschap, de transformatie van het centrum van Middelkerke in een voetganger-vriendelijk gebied en de realisatie van een gebouw dat als blikvanger werkt. En dat terwijl de zeedijk wordt versterkt die Middelkerke veiligheid biedt, samen met stedelijke vernieuwing en een economische impuls.

Steven Delva, oprichter en partner bij DELVA, en landschapsarchitect: ‘Het integrale ontwerp is een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van Middelkerke, dat ooit ontstond als vissersdorp nadat er duinen waren gevormd bij het historische schiereiland Testerep. De duinen boden bescherming tegen overstroming en het kanaal tussen eiland en vasteland was een directe verbinding met de Noordzee. Na een eeuw van grootschalige ontwikkeling en infrastructurele projecten is het oorspronkelijke landschap zo goed als verdwenen onder steen en asfalt. Ons ontwerp wil het duinlandschap terugbrengen in zijn oude glorie.’

Nieuwe openbare ruimte

Het ontwerp schept een omvangrijke openbare ruimte met het bestaande Epernayplein als centrum. De dijk wordt verder de zee in verplaatst, wat een uitbreiding van het Epernayplein mogelijk maakt terwijl het geïntegreerd wordt in het landschap. Een ondergrondse parkeergarage zorgt voor een autovrije zone. Als verbinding tussen de stad, het plein en het strand is een groot kunstmatig duin gebouwd, waarin het casino, de openbare zaal voor tentoonstellingen en concerten en een restaurant zijn ondergebracht. Helmgras, waterpartijen en zandgeulen die uitkomen op het strand simuleren een duin-ervaring. De nieuwe openbare ruimte, met de klim naar het groene plein bovenop het duin is een toeristische attractie op zichzelf.

Duurzaam icoon aan de Vlaamse kust

Verbonden aan het evenementengebouw is het strandhotel, met zijn raadselachtige, sculpturale silhouet, een ingehouden icoon met een open raster van gekromde balken van accoya hout. Het hele ontwerp optimaliseert de processen van energievoorziening, afvalverwerking en productie en past, waar het kan herbruikbare materialen toe.

Jean-Marie Dedecker, burgemeester van Middelkerke, vindt de toekenning van deze award voor het evenementengebouw Middelkerke fantastisch. “De uitreiking van de International Architecture Award bewijst dat we twee jaar geleden kozen voor het beste voorstel. Het sobere, intuïtieve ontwerp sprak ons selectiecomité met verschillende experts meteen aan. De toenmalige unanieme keuze wordt nu versterkt door deze award. Je voelde ook dat het bouwteam meer dan zorgvuldig hun huiswerk maakte en op de proppen kwam met een duurzaam en stijlvol ontworpen gebouw. Ondertussen is de bouw van deze blikvanger voor onze gemeente gestart. We kunnen niet wachten tot het nieuwe evenementengebouw de beleving in onze gemeente als een vliegwiel aanzwengelt! Ik wil het bouwteam, de ontwerpers en de aannemers van harte proficiat wensen met het binnenhalen van deze award!”

Publiek-private samenwerking

Het project was alleen mogelijk dankzij intensieve samenwerking met de diensten van de gemeente Middelkerke, het Milieu ministerie en het Agentschap voor Maritieme Diensten en de Kust van de Vlaamse regering.

Opdrachtgever: De gemeente Middelkerke
Bouwteam Nautilus is een Nederlands-Belgische samenwerking tussen:
Architect: ZJA (hoofdarchitect), DELVA (landschapsarchitect) in samenwerking met OZ (casino en hotelontwerp) en Bureau Bouwtechniek (uitvoerend architect)
Ontwikkelaar: Debuild
Adviseurs: COBE, VK Engineering, Beersnielsen, Witteveen+Bos, Plantec, MINT en Sertius
Aannemers: Democo en Furnibo